We worden met zijn allen steeds ouder en daarnaast worden de ‘babyboomers’ (zeg geboren tussen 1945 en 1955) nu senioren. Een dubbele vergrijzingsgolf. Onze senioren wonen ook steeds langer zelfstandig. Het is inmiddels algemeen bekend dat seniorenwoningen vaak onvoldoende veiligheid het bieden bij brand. Wat nu?
De stakeholders, denk aan de landelijke- en gemeentelijke overheid, woningcorporaties, huurdersorganisaties en de senioren zelf, hebben allen hun eigen mogelijkheden. Wat zijn de thema’s die nu actueel zijn? We sommen ze even op.
Senioren kunnen zich beter beveiligen door snelle branddetectie (rookmelders) te installeren. Daarnaast moeten ze er voor zorgen dat de vluchtwegen niet geblokkeerd worden door bijvoorbeeld scootmobielen. Daarover gesproken, zorg ervoor dat je de oplader op een brandveilige plek legt (niet de stoel) en de stekker uit het stopcontact haalt als de scootmobiel is opgeladen of weg gaat.
Verantwoordelijkheden
Woningcorporaties en huurdersorganisaties kunnen in bovenstaande faciliteren. Ze zijn dat sowieso al verplicht gezien de verantwoordelijkheden voor eigenaren en gebruikers uit de Woningwet. Corporaties moeten naar redelijkheid meewerken en bijdragen.
De gemeentelijke overheid kan verder in haar woonvisie een hogere urgentie benoemen voor het brandveilig maken van sociale huurwoningen voor ouderen, verzorgingstehuizen en voormalig tehuizen die zijn verbouwd tot zelfstandige woonruimte voor dezelfde doelgroep. Deze kunnen worden vastgelegd in prestatieafspraken. Bovendien kan een gemeente in de bouwregelgeving op grond van artikel 13 Woningwet een gebouweigenaar opleggen dat een bestaand gebouw (op onderdelen) moet voldoen tot aan de nieuwbouweisen in plaats van de eisen voor bestaande bouw.
De noodzaak van zo’n aanschrijving moet dan wel door de gemeente worden onderbouwd. BBL
Besluit Bouwwerken en Leefomgeving
De landelijke overheid is zich bewust van de problematiek. We zijn in Nederland druk doende een nieuw Bouwbesluit te maken. Dit wordt dan BBL genoemd (Besluit Bouwwerken en Leefomgeving, waarschijnlijk vanaf 2021 wettelijk) waarin sowieso betere eisen opgenomen worden over rookverspreiding. Dit zal voor seniorencomplexen zeker een goede uitwerking hebben maar wanneer ze echt hulpbehoevend zijn, niet zelfredzaam, zullen er ook andere dingen moeten gebeuren. Wat dit dan moet zijn is op dit moment de grote en actuele discussie met thans de volgende varianten:1. Er voor zorgen dat dezelfde bouwlaag als waarop een brand ontstaat gevlucht kan worden naar een veilige plaats, waarna hulpverleners kunnen helpen de senioren in veiligheid te brengen. Zoiets bestaat nu ook voor gezondheidszorgfuncties. Een goede oplossing maar de vraag is volgens Witlox Brandveiligheid of dit dan consequenties zal hebben voor álle appartementencomplexen. Wanneer is een complex een seniorencomplex?
2. We zouden in het Bouwbesluit een nieuwe, 13e gebruiksfunctie kunnen benoemen. Naast en vergelijkbaar met gezondheidszorg nu ook ‘Wonen voor senioren’. Wij vinden dit ook een goede oplossing maar hier geldt als keerzijde hetzelfde bezwaar als onder 1 genoemd; definieer ‘wonen voor senioren’.
3. De eisen voor woongebouwen sowieso verzwaren, denk aan korte loopafstanden, rooksluizen voor trappenhuizen ook voor gebouwen < 20 meter. In deze optie wordt ook serieus gedacht aan het gebruik van liften bij brand wat wij een goede maatregel zouden vinden en waarover in allerlei gremia al langer gesproken wordt. Het liftinstituut heeft daarover een interessant congres gehouden in 2018 met verrassende enquête uitslagen.
Conclusie: Het thema brandveiligheid voor seniorenwoningen staat op de agenda. Zoals gebruikelijk zijn er meerdere opties dit te verbeteren, van extra regelgeving tot bewustwording. Ons advies: Bewustwording is de snelste stap en misschien wel een van de beste als het gaat om er voorkomen van brand (wat nog altijd het beste is) en het beperken van de nare gevolgen er van. Als wij een scootmobiel zien staan voelen we altijd even of de oplader warm is en leggen we die van de stoel of trekken de stekker er uit als de scootmobiel weg is. Jij ook?