Brandveiligheid gevels en de risico-tool.

Sinds de Londense brand in Grenfell Tower, is brandveiligheid van gevels een thema. Wat waren de problemen en hoe willen we dat in Nederland oplossen?

Oorzaak brand in Grenfell Tower:

In een koelkast ontstond brand. Deze stond bij een raam waar het vuur snel doorsloeg en in de gevel terecht kwam. Het probleem was dat de gevel voorzien was van een brandbaar isolatiemateriaal waardoor de brand in- over de gevel oversloeg naar andere verdiepingen.

Wat zegt de wetgeving in Nederland over gevels. Wat is het probleem?

De Nederlandse wetgeving zegt iets over het ‘beperken van het ontwikkelen van brand en rook’. Het gaat dan onder andere over de brandklasse waaraan een gevel moet voldoen. Hier wordt gezegd dat een gevelelement dat hoger is dan 13 meter moet voldoen aan brandklasse B. Dit geldt ook voor de onderste 2,5 meter van een gevel van een gebouw waarvan de hoogste voor personen bestemde verdieping hoger is dan 5 meter. Het hoger dan 13 meter heeft te maken met de blusmogelijkheden van de brandweer, de onderste 2,5 meter ter verlaging van bijvoorbeeld risico voor  brandstichting of containerbranden.

Het eerste probleem zit hem in de definitie. Formeel staat er in het Bouwbesluit niet het woord gevel, maar ‘het deel van een zijde van een constructieonderdeel dat grenst aan de buitenlucht’. Als je naar de letter kijkt zou het dus bijvoorbeeld alleen gaan om het deel van de gevel dat aan de buitenlucht grenst. Het zou dus alleen kunnen gaan om de stuclaag op een EPS (piepschuim) isolatie. Brandklasse van #gevels zegt dus eigenlijk niet veel over de #brandwerendheid van #gevelbekleding van de ene naar de andere verdieping.

Een tweede probleem zit hem in, hoé een brandklasse bepaalt wordt. Dat doen we in Nederland met de zogenaamde SBI-test. Heel kort, in een oven wordt in een hoek van 90°een hoekpaneel geplaatst. Aan de onderzijde wordt een vuur gestart. Vastgesteld wordt dan hoe het vuur zich via de voorzijde van de hoek verspreid over het paneel, lees gevelelement. Ook wordt de rook opgevangen en gemeten evenals de druppels die van het paneel vallen maar dat is in deze context niet relevant. Op basis van de snelheid en mate waarop het vuur zich naar boven verplaatst wordt de brandklasse bepaalt. In de test wordt dus slechts uit gegaan van een brand aan de voorzijde van de gevel, niet wat er in die gevel gebeurt. Conclusie: De wetgeving en de testwijze is beperkt.

Wat testen betreft wordt er in Europa nu erg veel gesproken over de wijze waarop de brandveiligheid van gevels moet worden getest. Op dit moment zijn er twee kampen. De landen die een full scale test willen (lees groot in de zin van formaat, meerdere verdiepingen én groot in de zin van volledige gevel in plaats van alleen de buitenkant). En landen die een ditzelfde willen maar dan op wat kleiner formaat.

Gevolgen brand Grenfell Tower:

In het VK is een commissie aangesteld onder leiding van Dame Judith Hackitt. Haar voorlopige conclusies zijn voor het Nederlandse Ministerie van Binnenlandse zaken aanleiding geweest een risico inventarisatie te beginnen over de brandveiligheid van gevels. Hiervoor heeft zij een risico-tool laten ontwikkelen op basis waarvan snel een eerste indruk verkregen kan worden van de brandveiligheid van de gevel. De uitkomst van deze tool is rood, oranje, geel of groen. Wanneer de eerste twee kleuren het resultaat zijn zal er meer onderzoek gedaan moeten worden. Om te beginnen hebben alle gemeenten de opdracht gekregen de brandveiligheid te beoordelen van gebouwen hoger dan 13 meter waarin mensen slapen die minder zelfredzaam zijn, denk met name aan zorggebouwen en penitentiaire instellingen (cel functies). Nu zijn alle gebouweigenaren aan de beurt die een gebouw hebben met een hoogste vloer voor personen die hoger dan 20 meter is, denk aan woongebouwen en hotels.

Hoe voldoe je aan brandveiligheids eisen met gevels?

Om te beginnen moet je de risico-tool invullen om te weten of je volgens de gemeente nader onderzoek moet doen of niet. Noot: Realiseer je dat de gemeente alleen nader onderzoek eist als het resultaat van de risico-tool rood of oranje is. Adviesbureau Witlox Brandveiligheid geeft je in overweging óók na te denken over geel. Kennelijk is er dan toch ook iets waardoor de veiligheid niet optimaal is. Bovendien: De risico-tool is niet meer of minder dan een globale risicoschatting voor brandbare gevels.

Het invullen van de tool is relatief eenvoudig, zeker voor deskundigen. Mocht nader onderzoek noodzakelijke zijn dan wordt er ook gekeken worden naar de gehele brandveiligheid van een gebouw. Denk daarbij aan:

  • al of niet meerdere vluchtwegen,
  • de afstand van die vluchtwegen ten opzicht van elkaar,
  • de compartimentering,
  • eventuele technische voorzieningen.

In die gevallen is meer expertise nodig is om te kijken of het gebrek aan brandveilige gevel gecompenseerd kan worden door overige voorzieningen zodat iedereen het gebouw veilig kan ontvluchten.

Witlox Brandveiligheid is een onderzoeksbureau en heeft veel ervaring met de risico-tool, brandveiligheidsinspecties van gebouwen, is onafhankelijk en dus is er geen enkele binding of belang met leveranciers of gebreken.