Rechtens verkregen niveau:
Het begrip ‘rechtens verkregen niveau’ is in Bouwbesluit 2012 geïntroduceerd. Doel is om er enerzijds voor te zorgen dat de kwaliteit van het bouwwerk na een verbouwing niet verslechtert en anderzijds om de verbouwer niet te verplichten tot kostbare investeringen om het bouwwerk te moeten laten voldoen aan de nieuwbouweisen. De kerngedachte van de verbouwvoorschriften is dat het actuele kwaliteitsniveau als gevolg van de verbouwing, niet verslechtert.
In Bouwbesluit 2012 is voor het rechtens verkregen niveau een begripsbepaling opgenomen. Kort gezegd geldt als rechtens verkregen niveau het kwaliteitsniveau dat:
- Bij een rechtmatig gebouwd bouwwerk feitelijk aanwezig is voordat de verbouwing wordt uitgevoerd;
- Naar onderen is begrensd door het niveau bestaande bouw;
- Naar boven is begrensd door het niveau nieuwbouw.
Niveau nieuwbouw:
De eisen in het Bouwbesluit zijn geordend in twee niveau’s. Niveau nieuwbouw betreffen de eisen voor nieuw te bouwen bouwwerken.
Niveau bestaande bouw:
De eisen in het Bouwbesluit zijn geordend in twee niveau’s. Eisen voor niveau bestaande bouw zijn lager dan niveau nieuwbouw.
Voorbeeld: Een brandwerende deur die bij normaal gebruik na enige jaren een brandwerendheid heeft van EW 35 minuten in plaats van door niveau nieuwbouw geëiste EW 60 minuten is toegestaan wanneer niveau bestaande bouw minimaal EW 30 minuten eist. Niet meer als deze deur nog maar een EW 25 minuten heeft.
Voorbeeld: functieverandering kantoorgebouw naar woongebouw (transformatie)
Als een gebouw met een kantoorfunctie (kantoorgebouw) wordt getransformeerd naar een andere gebruiksfunctie, dan moeten in de afweging of dit valt onder niveau bestaande bouw of niveau nieuwbouw de onderstaande stappen worden doorlopen:
- In het bestemmingsplan moet de nieuwe bestemming mogelijk zijn.
- De bestaande gebruiksfunctie krijgt ‘administratief’ de nieuwe gebruiksfunctie.
- De nieuwe gebouwfunctie wordt getoetst aan de voorschriften voor bestaande bouw (inclusief het gelijkwaardigdheidsartikel).
- Bij strijd met de voorschriften voor bestaande bouw moeten de aspecten die de strijdigheid veroorzaken worden ‘verbouwd’.
- Gedeelten van de ‘nieuwe’ gebruiksfunctie die worden verbouwd (veranderd, vernieuwd of vergroot) moeten voldoen aan de voorschriften die gelden voor verbouw:
- Rechtens verkregen niveau;
- Een beperkt aantal voor verbouw genoemde specifieke eisen; en
- De nieuwbouweis, voor een enkel artikel, waarvoor geen verbouwvoorschrift is gegeven.
Vaak kan er bij transformatie (dus) wat betreft brandveiligheid sprake zijn van niveau bestaande bouw.
Het bevoegd gezag kan (bij gevaar voor de veiligheid en gezondheid, maar ook bij onvoldoende bruikbaarheid en energiezuinigheid) van de artikel 13 van de woningwet gegeven bevoegdheid gebruik maken om te verplichten tot een hoger niveau dan voor bestaande bouw geldt; doch niet hoger dan het nieuwbouwniveau. Een dergelijk besluit dient op grond van artikel 3.46 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) deugdelijk te worden gemotiveerd dat aan het noodzakelijkheidcriterium wordt voldaan.